BÀI GIẢNG – VĂN BẢN TỔNG KẾT
(Ngữ văn 12 – Cơ Bản)
I. Cách viết văn bản tổng kết
1. Tìm hiểu ví dụ
a. Bố cục của văn bản tổng kết trên đây gồm ba phần
– Phần mở đầu:
+ Quốc hiệu hoặc tên tổ chức (Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh-Trường ĐHSPHN-Đội thanh niên tình nguyện số 2).
+ Địa điểm, ngày…tháng…năm…(Hà Nội, ngày 15 tháng 9 năm 2007).
+ Tiêu đề (Báo cáo kết quả hoạt động tình nguyện tại các trung tâm điều dưỡng thương binh, bệnh binh nặng và người có công với nước).
– Phần nội dung báo cáo gồm:
+ Tình hình tổ chức: địa điểm hoạt động (..), thời gian (..), số lượng tham gia (..).
+ Kết quả hoạt động (Hoạt động chăm sóc thương bệnh binh và người có công với nước; Hoạt động giao lưu văn hoá, văn nghệ, thể thao; Vệ sinh môi trường, tôn tạo cảnh quan; Hoạt động tổ chức ôn tập văn hoá và sinh hoạt hè cho con em thương binh, bệnh binh; Hoạt động xây dựng công trình thanh niên và tặng quà thương binh, bệnh binh).
+ Đánh giá chung.
– Phần kết thúc: người viết báo cáo kí tên (Nguyễn Văn Hiếu).
b. Về diễn đạt, văn bản tổng kết có cách dùng từ, đặt câu ngắn gọn, chính xác, rõ ràng, mỗi việc một đề mục, mỗi ý một lần xuống dòng, gạch đầu dòng, các câu sử dụng thường lược chủ ngữ.
2. Yêu cầu đối với văn bản tổng kết
– Văn bản tổng kết nhằm nhìn nhận, đánh giá kết quả và rút ra những bài học kinh nghiệm khi kết thúc một công việc hay một giai đoạn công tác.
– Muốn viết được văn bản tổng kết, cần:
+ Tập hợp tư liệu, số liệu đầy đủ, chính xác.
+ Lần lượt viết các phần: mở đầu; nội dung báo cáo (tình hình và kết quả thực hiện công việc, bài học kinh nghiệm và kiến nghị); kết thúc.
+ Diễn đạt ngắn gọn, chính xác và rõ ràng.
II. Luyện tập
Bài tập 1
a. Văn bản trên đã đạt được một số yêu cầu của một văn bản tổng kết, đó là:
– Đảm bảo bố cục ba phần: mở đầu, nội dung báo cáo và kết thúc.
– Diễn đạt ngắn gọn, chính xác và rõ ràng.
b. Trong những đoạn bị lược, tác giả dẫn ra những sự việc, tư liệu, số liệu:
– Kết quả của công tác giáo dục chính trị tư tưởng.
– Số đăng kí phấn đấu trong học tập và kết quả đạt được.
– Số tình nguyện tham gia phong trào chống tệ nạn xã hội và kết quả đạt được.
– Số tình nguyện chung sức cùng cộng đồng tham gia công tác xã hội và kết quả đạt được.
– Công tác phát triển Đoàn viên.
c. Đối chiếu với yêu cầu của một văn bản tổng kết nói chung, văn bản trên cần thiếu một nội dung cần bổ sung:
– Tên hiệu của Đoàn, tên Đoàn trường và tên chi Đoàn.
– Mục II và mục IV nên cho vào một mục chung là kết quả công tác Đoàn.
– Đánh giá chung.
Bài tập 2
a. Chuẩn bị tư liệu về kết quả xếp loại học tập và kết quả xếp loại hạnh kiểm,…
b. Dàn ý:
Phần đầu:
– Quốc hiệu, tên trường lớp.
– Địa điểm, ngày…tháng…năm…
– Tiêu đề báo cáo: Báo cáo tổng kết phong trào học tập và rèn luyện-lớp (..)-năm học (..).
Phần nội dung:
– Đặc điểm tình hình lớp
– Kết quả học tập.
– Kết quả rèn luyện.
– Bài học kinh nghiệm.
– Đánh giá chung.
Phần kết: kí tên.
Chú ý: Người viết nên chọn nội dung cơ bản (kết quả học tập và kết quả rèn luyện) để viết thành những đoạn văn.