LỊCH SỬ 10 – BÀI 5. TRUNG QUỐC THỜI PHONG KIẾN – PHẦN 2
3. Trung Quốc Thời Minh, Thanh
– Đầu thế kỷ XIII, trên thảo nguyên Mông Cổ, một nhà nước phong kiến chuyên chế quân sự do Thành Cát Tư Hãn làm vua.
– Năm 1271 Khu bi Lai (Hốt Tất Liệt) diệt nhà Tống, lên ngôi Hoàng đế, lập triều Nguyên (1271-1368): thực hiện chính sách áp bức, chia rẽ các dân tộc, nhân dân Trung Quốc đứng lên lật đổ nhà Nguyên.
– Năm 1368 Chu Nguyên Chương lên ngôi Hoàng đế ở Nam Kinh lập ra nhà Minh (1368-1644):
+ Khôi phục và phát triển kinh tế, mầm mống quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa xuất hiện (có những công trường thủ công lớn ở Giang Tây – đồ gốm Cảnh Đức; xưởng dệt; nhà buôn lớn; thành thị nhiều như Bắc Kinh, Nam kinh.
+ Năm 1380 bỏ chức Thừa tướng, Thái úy thay vào đó là các Thượng Thư phụ trách các bộ (6 bộ: Lại, Hộ, Lễ, Binh, Hình, Công), hoàn chỉnh bộ máy quan lại.
+ Hoàng đế tập trung mọi quyền hành, trực tiếp nắm quân đội.
+ Cuối thời Minh mâu thuẫn xã hội gay gắt. Nông dân khởi nghĩa (Lý Tự Thành làm cho triều Minh sụp đổ.
Bản đồ Trung Quốc thời nhà Minh
* Giữa lúc đó một bộ tộc ở phương Bắc Trung Quốc là Mãn Thanh kéo vào đánh bại Lý Tự Thành lập ra nhà Thanh (1644-1911).
+ Nhà Thanh thi hành chính sách áp bức dân tộc, người Trung Quốc phải theo phong tục của người Mãn.
+ Do chính sách áp bức bóc lột của nhà Thanh nông dân lại khởi nghĩa, lợi dụng nhà Thanh suy yếu, bọn tư bản phương Tây dòm ngó, xâm lược Trung Quốc.
Bản đồ Trung Quốc thời nhà Thanh
4. Văn hóa Trung Quốc thời phong kiến: đạt nhiều thành tựu rực rỡ
– Tư tưởng Nho giáo giữ vai trò quan trọng, là công cụ sắc bén phục vụ cho nhà nươc phong kiến tập quyền .
– Phật giáo thịnh hành nhất vào thời Đường, Bắc Tống cho xây nhiều chùa, tạc tượng in kinh …
– Bộ Sử ký của Tư Mã Thiên rất nổi tiếng, thời Đường có cơ quan chép sử là Sử quán ..
– Thơ Đường đạt đến đỉnh cao của nghệ thuật Lý Bạch, Đỗ Phủ,Bạch Cư Dị .
– Tiểu thuyết phát triển dưới thời Minh,Thanh, nhiều tác phẩm nổi tiếng như:
+ Tam Quốc Diễn Nghĩa của La Quán Trung.
+ Thủy Hử của Thị Nại Am.
+ Tây Du Ký của Ngô Thừa An.
+ Hồng Lâu Mộng của Tào Tuyết Cần.
– Toán học: Cửu chương toán thuật (Hán ) tính diện tích và khối lượng khác nhau .
– Thiên văn học: Nông lịch phục vụ cho sản xuất; địa động nghi để đo động đất .
– Y dược: đạt nhiều thành tựu quan trọng: thầy thuốc Hoa Đà (Hán) dùng phẫu thuật để chữa bệnh; sách thuốc Bản thảo cương mục của Lý Thời Trân .
– Kỹ thuật: giấy, kỹ thuật in, la bàn, thuốc súng .
– Kiến trúc đặc sắc : Vạn lý trường thành, Tử cấm Thành,Tượng phật bằng ngọc thạch … còn được lưu giữ đến ngày nay.
Cố Cung – Tử Cấm Thành Bắc Kinh (Cung điện nhà Minh và nhà Thanh)
(Cô. Đoàn Thị Hồng Điệp)