BÀI 28
ĐỊA LÍ NGÀNH TRỒNG TRỌT
*Vai trò của ngành trồng trọt:
– Nền tảng của sản xuất nông nghiệp.
– Cung cấp lương thực, thực phẩm cho dân cư.
– Cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp chế biến.
– Cơ sở phát triển chăn nuôi, nguồn xuất khẩu có giá trị.
I. Cây lương thực
1. Vai trò
– Cung cấp lương thực dưới dạng tinh bột, dinh dưỡng cho người và gia súc.
– Cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp chế biến.
– Xuất khẩu có giá trị,…
2. Các cây lương thực chính
– Đặc điểm sinh thái và phân bố:
– Vai trò và tình hình sản xuất:
+ Lúa gạo: Năm 2003 đạt 580 triệu tấn/2021 tấn = 29%, nuôi sống > 50% dân số thế giới (chủ yếu dùng trong nước).
+ Lúa mì: Năm 2003 đạt 557,3 triệu tấn/2021 tấn = 27,6%, khoảng 30% sản lượng được bán trên thế giới.
+ Ngô: Năm 2003 đạt 635,7 triệu tấn /2021 = 31,5% sản lượng thế giới.
3. Lương thực khác
Chủ yếu làm thức ăn cho chăn nuôi, nguyên liệu nấu rượu, cồn, bia, lương thực cho người ở các nước nghèo.
II. Cây công nghiệp
1. Vai trò, đặc điểm của cây công nghiệp
– Nguyên liệu cho ngành công nghiệp chế biến, công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng, công nghiệp thực phẩm.
– Tận dụng tài nguyên đất, khắc phục được tính mùa vụ, phá thế độc canh, bảo vệ môi trường.
– Mặt hàng xuất khẩu có giá trị.
2. Các cây công nghiệp chủ yếu
– Cây lấy đường:
+ Mía: Nhiệt độ 300-350C, dưới 100C cây chết, khi thu hoạch cần thời tiết khô hanh tích lũy đường, phân bố vành đai 300 B -300 N.
+ Củ cải đường: Miền ôn đới, cận nhiệt được trồng từ 470 B – 540B.
– Cây lấy sợi:
+ Cây bông: Phát triển ở nhiệt độ 17-300C, nhiệt độ tốt nhất 25-300C, lượng mưa 800-1000mm/năm, khí hậu ổn định, đất tốt, mùa đông ra quả phải có mưa nhiều, lúc quả chín phải tuyệt đối khô hanh, giới hạn từ 420B-320N.
– Cây lấy dầu: Cây đậu tương: Nhiệt đới, cận nhiệt đới, ôn đới, ưa ẩm, đất tơi xốp, thoát nước.
– Cây cho chất kích thích:
+ Chè: Nguồn gốc đông nam Trung Quốc, Mianma, Việt Nam, ưa nhiệt từ 15-200C, tổng nhiệt 80000C, mưa 1500-2000mm, ẩm 70-80%, pH từ 4-6, giới hạn 100N-300B.
+ Cà phê: Phát triển ở nhiệt độ 150C, mưa 1900-3000mm, phân bố đều trong năm, trồng giữa hai chí tuyến.
– Cây lấy nhựa: Cao su: phát triển ở nhiệt độ 22-270 C, mưa 1500 – 2500mm/năm, thích hợp đất ba zan.
III. Ngành trồng rừng
1. Vai trò của rừng
– Hết sức quan trọng đối với môi trường, con người, điều hòa lượng nước trên mặt đất.
– Lá phổi xanh của trái đất, bảo vệ đất, chống xói mòn.
2. Tình hình trồng rừng
– Rừng đang bị tàn phá do con người.
– Diện tích trồng rừng trên thế giới ngày càng mở rộng:
+ Năm 1990 là 43,6 triệu ha, năm 2000 là 187 triệu ha trung bình tăng 4,5 triệu ha.
– Nước có diện tích rừng trồng lớn: Trung Quốc, Ấn Độ, Liên bang Nga, Hoa Kì,…